W takiej sytuacji podlegasz ubezpieczeniom społecznym we Francji. Jeżeli nie mieszkasz w państwie, w którym wykonujesz znaczną część działalności, to podlegasz ustawodawstwu państwa, w którym znajduje się centrum zainteresowania twojej działalności. Zobacz prace podzielone tematami: 01 - Administracja 02 - Analiza: ekonomiczna, finansowa, wskaźnikowa 03 - Bankowość, Kredyty 04 - Bezrobocie 05 - Bezpieczeństwo i Higiena Pracy 06 - Biznes plany 07 - Budownictwo i Architektura 08 - Budżet: miasta, powiatu, gminy, państwa 09 - Controlling 10 - Koszty, Audyt 11 - Pielęgniarstwo, Fizjoterapia, Dietetyka, Farmacja i Medycyna 12 - Faktorinng, Outsourcing 13 - Finanse 14 - Gastronomia, Hotelarstwo 48 - Historia 46 - Informatyka, Internet 15 - Inwestycje, MŚP 16 - Joint Venture, Prywatyzacja, BIZ 17 - Jakość 18 - Komunikacja społeczna 19 - Leasing 47 - Literatura 20 - Negocjacje, Konflikty 21 - Nieruchomości 22 - Marketing, Promocja, Reklama, Produkt 23 - Mechanika, Motoryzacja 24 - Ochrona Środowiska, Ekologia 25 - Pedagogika 26 - Podatki 27 - Politologia, Terroryzm, Dziennikarstwo 28 - Prawo, Przestępczość 29 - Psychologia 30 - Public relations 31 - Rachunkowość 32 - Resocjalizacja 33 - Rolnictwo 34 - Rynki finansowe, Instrumenty finansowe, Giełda 35 - Samorządy 36 - Socjologia 37 - Stosunki międzynarodowe, Handel zagraniczny 38 - Transport, Logistyka, Dystrybucja 39 - Turystyka, Agroturystyka 40 - Ubezpieczenia, Emerytury, Renty, Służba zdrowia 41 - Unia Europejska, Unia Walutowa, Euro, Fundusze Unijne 42 - Wychowanie fizyczne 43 - Zarządzanie, Organizacja, ZZL: Rekrutacja, Selekcja, Szkolenia, Motywowanie, Wynagradzanie, Ocenianie 44 - Strategie 45 - Inne 00 - Pokaż wszystkie prace Numer pracy: 8475 Temat pracy: Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz zbiegi ubezpieczeń Liczba stron: 46 Spis treści / plan pracy: Wstęp..........3 Rozdział I Pojęcia oraz rodzaje ubezpieczeń społecznych Pojęcie i regulacje prawne ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych..........5 Rodzaje ubezpieczeń społecznych..........10 Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej..........11 Osoby współpracujące z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą..........13 Rozdział II Struktura i obowiązek ubezpieczeń osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osób z nimi współpracujących Ustalenie obowiązku ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego..........16 Zawieszenie działalności gospodarczej..........19 Zasady dokonywani zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego oraz wyrejestrowywanie z ubezpieczeń 21 Wysokość i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne..........22 Rozliczanie i opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne..........26 Skutki nieterminowego opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.......... 28 Rozdział III Analiza podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na przykładzie wspólników spółek X oraz Y Ogólna charakterystyka firm „Firma windykacyjna X Spółka Jawna” oraz „Kancelaria Prawna Y Spółka komandytowa” .......... 30 Firma windykacyjna X spółka jawna..........31 Kancelaria Prawna Y Spółka komandytowa ..........33 Analiza podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym przez wspólników spółek „Firma windykacyjna X Spółka jawna” oraz „Kancelaria Prawna Y Spółka komandytowa”........... 36 Realny koszt ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych wspólników spółek X oraz Y ..........40 Zakończenie..........43 Bibliografia.......... 45 Akty prawne.......... 45 Serwis internetowy.......... 45 Spis schematów.......... 46 18 wyłączenie z podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, oraz osoby z nimi współpracujące, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r.
Wykonujesz w tym samym czasie pracę na podstawie kilku umów albo jesteś może jednocześnie pracownikiem i prowadzisz własną działalność gospodarczą? Doszło w Twoim przypadku do tzw. zbiegu tytułów do ubezpieczenia. Poniżej wyjaśniamy, na jakich zasadach będziesz objęty ubezpieczeniem zdrowotnym. W przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Oznacza to, że jeżeli np. dana osoba jest pracownikiem objętym ubezpieczeniem społecznym i jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą (z tytułu której spełnia warunki do objęcia ubezpieczeniem społecznym), to podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z obu tych tytułów. Jednocześnie w przypadku gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie. I tak przykładowo w przypadku zleceniobiorcy, który ma równocześnie zawartych kilka umów zlecenia z różnymi podmiotami, odprowadza się składkę na ubezpieczenie zdrowotne od przychodu osiągniętego z tytułu każdej umowy zlecenia. Taka osoba uzyskuje bowiem przychody z kilku źródeł w ramach tego samego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego. Jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności. Rodzajami działalności, o których mowa powyżej są przy tym działalność gospodarcza prowadzona w formie spółki (spółki cywilnej, jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki partnerskiej), wykonywanie działalności twórczej lub artystycznej jako twórca lub artysta, wykonywanie wolnego zawodu (w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z którego przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych), a także inna niż określona powyżej pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Dlatego jeśli ubezpieczony przykładowo prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i jednocześnie jest wspólnikiem spółki partnerskiej, to składkę na ubezpieczenie zdrowotne odprowadza zarówno jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, jak i jako wspólnik spółki partnerskiej. Ustawodawca uszczegóławia jeszcze bardziej, jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest odrębnie od każdej prowadzonej spółki. Jeżeli zatem ubezpieczony prowadzi działalność gospodarczą np. jako wspólnik dwóch spółek komandytowych, to składkę odprowadza odrębnie od każdej prowadzonej spółki. Trzeba zauważyć, że ustawodawca posłużył się pojęciem „przychód” dla określenia momentu powstania obowiązku opłacania składki z kilku tytułów. Dlatego jeśli powstanie zbieg tytułów do uiszczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne, to obowiązek odprowadzenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w podwójnej wysokości powstanie z chwilą, gdy z obu tych tytułów zostanie osiągnięty przychód [1]. W przypadku zbiegu tytułów, np. w postaci statusu pracownika prowadzącego jednocześnie działalność gospodarczą różnego rodzaju – obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne powstanie dopiero z chwilą osiągnięcia z obu tych tytułów przychodów. W przypadku gdy osoba taka zarejestrowała działalność gospodarczą, lecz nie osiągnęła z jej tytułu przychodów, obowiązek zapłaty składki nie powstanie do momentu uzyskania pierwszego przychodu [2]. Oznacza to, że zbieg dwóch lub większej liczby tytułów do objęcia danej osoby ubezpieczeniem zdrowotnym, o którym mowa powyżej, występuje tylko wówczas, gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego lub z tytułów tego samego rodzaju uzyskuje więcej niż jeden przychód. Tylko wówczas składka na ubezpieczenie zdrowotne może być opłacana z kilku tytułów odrębnie. Trzeba przy tym jednak zauważyć, że pojęcie „przychód” i „dochód” (choć oba należą do pojęć z kategorii rachunkowości) mają różny zakres znaczeniowy. Dochód stanowi przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania [3]. Okoliczność, iż w danym roku rozliczeniowym ubezpieczony nie osiągnął dochodu, a prowadzona przez niego działalność gospodarcza wygenerowała stratę, nie musi oznaczać zatem, iż nie ma przychodu. I tak, skoro refakturowanie traktować należy jako odrębną transakcję, to po stronie spółki powstał z tego tytułu przychód i związany z tym obowiązek podatkowy – także składkowy z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego – i to niezależnie od tego, że zapłaty dokonał ubezpieczony w ramach swojej działalności gospodarczej [4]. Nie można też przyjąć, że działalność gospodarcza jest wykonywana tylko wówczas, gdy przedsiębiorca uzyskuje dochody. Faktyczne niewykonywanie działalności gospodarczej w czasie oczekiwania na kolejne zamówienie lub w czasie ich poszukiwania nie oznacza zaprzestania prowadzenia takiej działalności i nie powoduje uchylenia obowiązku ubezpieczenia społecznego [5]. [1] wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dn. 4 grudnia 2013 r., sygn. akt III AUa 457/13 [2] wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dn. 18 sierpnia 2009 r., sygn. VI SA/Wa 631/09,wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dn. 21 listopada 2018 r., sygn. akt III AUa 954/16 [3] wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dn. 10 lipca 2013 r., sygn. akt III AUa 10/13 [4] wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dn. 14 września 2010 r., sygn. akt III AUa 415/10 [5] wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dn. 6 lipca 2012 r., sygn. akt VI SA/Wa 641/12 Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.

Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik. Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą i jednocześnie zatrudniona na umowę o pracę (płaca wyższa od minimalnego wynagrodzenia) z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej obowiązkowo opłaci tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne za osobę powołaną do pełnienia funkcji prokurenta na mocy aktu powołania powinna być naliczona i odprowadzona przez płatnika na zasadach ogólnych w pełnej wysokości, od uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji. Nie ma przy tym znaczenia czy od wypłaconego prokurentowi wynagrodzenia przedsiębiorca (np. spółka), pełniący funkcję płatnika składek, jest zobowiązany do pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Tak uznał ZUS (oddział w Gdańsku) w interpretacji indywidualnej z 8 marca 2022 r. Argumentacja zaprezentowana przez ZUS w tej interpretacji dotyczy nie tylko składek zdrowotnych od prokurentów ale także innych osób dla osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie (np. członków zarządu spółek). Do tych osób nie ma zastosowania, zdaniem ZUS, mechanizm obniżenia miesięcznej składki zdrowotnej do „0” zł określony w art. 83 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Składka zdrowotna od prokurenta spółki. Wniosek o interpretację ZUS Wniosek o interpretację indywidualną do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku złożył 10 lutego 2022 r. przedsiębiorca w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców. Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że w związku z wprowadzeniem przepisów dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym także prokurentów spółki, z dniem 1 stycznia 2022 r. zgłosił na druku ZZA - prokurenta, który otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie. Zgłoszenie z kodem 225000 - osoba powołana do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, która z tego tytułu pobiera wynagrodzenie. Wnioskodawca zaznaczył, że w przypadku prokurentów z ich wynagrodzenia nie pobiera się zaliczki na podatek, są oni zobowiązani do wyliczenia i odprowadzenia podatku w rozliczeniu rocznym. We własnym stanowisku w sprawie Wnioskodawca twierdził, że skoro płatnik nie pobiera zaliczek na PIT, to ma tu zastosowanie art. 83 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z tym przepisem „w przypadku nieobliczania zaliczki na PIT przez płatnika od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0 zł”. Stanowisko ZUS: Składkę zdrowotną od prokurenta pobiera i wpłaca przedsiębiorca (płatnik) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku w interpretacji indywidualnej z 8 marca 2022 r. uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe. ZUS przypomniał, że zasady dotyczące obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, opłacania i ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne regulują przepisy ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( z 2021 r. poz. 1285 ze zm.). Na podstawie art. 81 ust. 8 pkt 11a) tej ustawy podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania (osoby wskazane w art. 66 ust. 1 pkt 35a tej ustawy), które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, jest kwota odpowiadająca wysokości wynagrodzenia tych osób pobieranego z tytułu powołania. Jednocześnie, w myśl art. 79 tej ustawy składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna i wynosi 9 % podstawy wymiaru składki. Natomiast stosownie do art. 85 tej ustawy za osobę, o której mowa w art. 66 ust. 1 pkt 35a, składkę jako płatnik oblicza i pobiera z wynagrodzenia ubezpieczonego i odprowadza podmiot wypłacający wynagrodzenie. ZUS wskazał, że zgodnie z art. 83 ust. 1 w związku z ust. 2b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1 -13, zgodnie z przepisami art. 79 i 81, jest wyższa od kwoty ustalonej zgodnie z ust. 2b, którą stanowi zaliczka na podatek dochodowy, obliczona zgodnie z przepisami ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r., składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej kwoty. A na podstawie art. 83 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (…), w przypadku nieobliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przez płatnika, od przychodów stanowiących podstawę wymiaru składki, zgodnie z przepisami ustawy o PIT, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości „0” zł. Zdaniem ZUS mechanizm obniżania składki zdrowotnej do „0” zł, o czym stanowi ww. art. 83 ust. 2, ma zastosowanie wyłącznie w okolicznościach wskazanych art. 83 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (…), tj. w odniesieniu do płatników (ubezpieczonych), do których odnosi się ust. 1 tego artykułu. Artykuł 83 ust. 1 wskazuje na płatników, o których mowa w art. 85 ust. 1-13. Natomiast osoby ubezpieczone z tytułu powołania do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie, są ujęte w art. 85 ust. 17a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (…). Z tych powodów, zdaniem ZUS, wobec ubezpieczonych wskazanych w art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej (…) nie ma zastosowania przepis art. 83 ust. 2 ustawy pozwalający na zastosowanie mechanizmu obniżenia składki zdrowotnej do „0” zł. Składka zdrowotna i składki ZUS od członków zarządu i prokurentów w 2022 roku Warto przypomnieć, że przed 1 stycznia 2022 r. członkowie zarządu spółek, prokurenci i inne osoby powołane do pełnienia określonych funkcji na mocy aktu powołania nie byli objęci obowiązkowymi składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Natomiast w bieżącym roku osoby te zostały objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym (składką zdrowotną). Osoby te nadal nie muszą płacić składek na ubezpieczenia społeczne. Interpretacje indywidualne ZUS Warto wiedzieć, że na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). A w myśl art. 35 Prawa przedsiębiorców przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji indywidualnej ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające z uzyskanej interpretacji indywidualnej. Zaś interpretacja indywidualna jest wiążąca dla organów lub państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania. Na podstawie art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ZUS wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców, w zakresie: - obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, - zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Przedsiębiorca powinien też pamiętać, że zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji ma obowiązek przedstawić zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. Z przepisu tego wynika wymóg kompleksowości opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego dokonanego przez wnioskodawcę - ZUS nie może bowiem w trybie wydawania interpretacji indywidualnej prowadzić postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. ZUS podkreśla, że zgodnie ze wskazaniami judykatury wydając interpretację organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pełną wiedzę o stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym organ czerpie wyłącznie z wniosku uprawnionego podmiotu nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje czy gromadzony materiał dowodowy. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne ZUS (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez Wnioskodawcę, obciąża jedynie przedsiębiorcę. Dlatego przedsiębiorcy powinni dołożyć należytej staranności w dokładnym i zgodnym z rzeczywistością opisie stanu faktycznego we wniosku o interpretację indywidualną. Źródło: interpretacja indywidualna ZUS Oddział w Gdańsku z 8 marca 2022 r., nr DI/100000/43/189/2022 (Decyzja nr 112) Oprac. Paweł Huczko

Autopromocja. Cudzoziemiec zatrudniony w Polsce nie będzie podlegał polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych, jeśli obowiązek taki wyklucza umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną lub prawo wspólnotowe. Ponadto nie podlegają ubezpieczeniom społecznym cudzoziemcy, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej
Przedsiębiorcy zatrudniający zleceniobiorców muszą rozpatrywać ich podleganie ubezpieczeniom społecznym z uwzględnieniem daty zawarcia umowy zlecenia. Umowy zawarte przed 14 stycznia 2000 r. z własnym pracownikiem, które trwają do dnia dzisiejszego, nadal nie podlegają obowiązkowi oskładkowania. Aby płatnik prawidłowo mógł rozliczyć umowę zlecenia, umowę agencyjną, umowę o świadczenie usług, w pierwszej kolejności musi ustalić datę zawarcia takiej umowy. Dopiero wówczas prawidłowo ustali zasady podlegania ubezpieczeniom. Obowiązek ubezpieczeń społecznych Podstawowym kryterium objęcia ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym umowy zlecenia zawartej przed 14 stycznia 2000 r. był czas jej trwania. Umowy zlecenia podlegały obowiązkowo ubezpieczeniom, jeżeli były zawierane: na okres dłuższy niż 14 dni, z jednym zleceniodawcą na okres krótszy niż 15 dni i przerwa między umowami była krótsza niż 60 dni (umowy podlegały sumowaniu). W takich sytuacjach ubezpieczenia emerytalne oraz rentowe były obowiązkowe, ubezpieczenie chorobowe było dobrowolne, natomiast ubezpieczenie wypadkowe było obowiązkowe, jeżeli umowa była wykonywana w siedzibie płatnika lub w miejscu prowadzenia działalności (art. 6 ust. 1 pkt 4 i ust. 5 ustawy systemowej w brzmieniu obowiązującym do 29 grudnia 1999 r.). Po nowelizacji ustawy (dla umów zawartych od 14 stycznia 2000 r.), przy rozstrzyganiu obowiązku objęcia ubezpieczeniem społecznym bez znaczenia pozostaje okres, na który została zawarta umowa zlecenia. Istotne znaczenie ma natomiast fakt, czy umowa ta została zawarta z własnym pracownikiem oraz czy zleceniobiorca ma jeszcze inne tytuły do ubezpieczeń. PRZYKŁAD Radosław K. wykonywał umowę zlecenia zawartą na okresy od 1 do 6 czerwca 1999 r. oraz od 1 do 12 lipca 1999 r. W tym czasie ubezpieczony nie posiadał żadnego innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń. Z tytułu wykonywania powyższych umów Radosław K. podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, gdyż zsumowane umowy były zawarte na okres dłuższy niż 14 dni, a przerwa między umowami była krótsza niż 60 dni. Aby ustalić, czy umowa zlecenia zawarta przed 14 stycznia 2000 r. podlegała dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym, zleceniodawca musiał posiadać wiedzę o innych obowiązkowych tytułach ubezpieczeniowych tego zleceniobiorcy. Ubezpieczony mógł jednocześnie prowadzić działalność gospodarczą, być emerytem lub rencistą czy być zatrudnionym w ramach stosunku pracy. W takich przypadkach następował tzw. zbieg tytułów do ubezpieczeń, który często powodował, że umowa zlecenia nie podlegała obowiązkowo oskładkowaniu. Nowelizacja ustawy systemowej, która weszła w życie 30 grudnia 1999 r., zmieniła jednak zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Dlatego do umów zlecenia zawieranych od 14 stycznia 2000 r. (po upływie 14 dni od dnia wejścia w życie tej ustawy) stosuje się zmienione przepisy. Istotne zmiany przy zbiegach tytułów ubezpieczeń zaprezentowano w tabeli. Najważniejsze różnice w oskładkowaniu umów zleceń w zależności od daty ich zawarcia PRZYKŁAD Rafał W. pracował w firmie na podstawie umowy o pracę. Pracodawca zawarł z nim 1 stycznia 1999 r. umowę zlecenia na wykonanie prac, które nie pokrywały się z zakresem obowiązków pracownika. Z tytułu umowy zlecenia pracownik nie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i nie zgłosił się do nich dobrowolnie. Umowa zlecenia została rozwiązana z pracownikiem 28 lutego 2007 r. Jednak pracodawca ponownie rozpoczął współpracę z Rafałem W. od 2 kwietnia 2007 r., również na umowę zlecenia. Umowa ta została zawarta po 13 stycznia 2000 r., zatem pracownik podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu zarówno z umowy o pracę, jak i z umowy zlecenia. PRZYKŁAD Renata S. wykonywała pracę w spółce z w okresie od 1 do 31 stycznia 2014 r. na podstawie umowy zlecenia. Z tytułu tej umowy w styczniu 2014 r. otrzymała 800 zł. Jednocześnie od 1 kwietnia 2009 r. pozostaje z tą spółką w stosunku pracy z miesięcznym wynagrodzeniem 2500 zł. Osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu zarówno z tytułu umowy o pracę, jak i z tytułu umowy zlecenia. Pracodawca był zobowiązany zgłosić tę osobę od 1 kwietnia 2009 r. do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego oraz do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z kodem 01 10 xx. Nie ma natomiast potrzeby zgłaszania pracownicy do ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy zlecenia wykonywanej w styczniu 2014 r. Składki od przychodów z obydwu umów muszą zostać rozliczone w jednym raporcie imiennym ZUS RCA. Zleceniobiorca, który nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z danego tytułu ubezpieczeniowego, może przystąpić dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wtedy obowiązkowo zostanie objęty ubezpieczeniem wypadkowym, natomiast nie ma możliwości przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. PRZYKŁAD Pracodawca zawarł umowę zlecenia z własnym pracownikiem 20 grudnia 1999 r. Umowa była wykonywana do 30 listopada 2004 r. w siedzibie płatnika. W tym czasie trwała też umowa o pracę. W trakcie obowiązywania umowy zlecenia objęcie ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi z tej umowy miało charakter dobrowolny, ponieważ została zawarta przed 14 stycznia 2000 r. Jeżeli zleceniobiorca przystąpiłby do ubezpieczeń dobrowolnie, to obowiązkowo podlegałby również ubezpieczeniu wypadkowemu, gdyż umowa była wykonywana w siedzibie pracodawcy. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego Przy ustalaniu obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne nie ma znaczenia, kiedy umowa zlecenia została zawarta, a także ile zleceniobiorca ma innych tytułów do ubezpieczeń. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca się z każdego tytułu obowiązkowo. Jedynym wyjątkiem są umowy zleceń zawarte z uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych oraz ze studentami (do ukończenia 26. roku życia), które nie są obejmowane ubezpieczeniami społecznymi i zdrowotnym ani obowiązkowo, ani dobrowolnie. PRZYKŁAD Student w wieku 22 lat wykonuje umowę zlecenia w spółce z i jednocześnie jest zatrudniony na umowę o pracę w innej firmie. Z tytułu stosunku pracy podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, natomiast z tytułu wykonywania umowy zlecenia nie podlega ubezpieczeniom ani obowiązkowo, ani dobrowolnie. Odpowiedzi na pytania Czytelników W naszej spółce od lat pracuje zleceniobiorca, będący jednocześnie rencistą. Umowa zlecenia została zawarta w 1999 r. Czy w związku z tym, że umowa tego zleceniobiorcy trwa nieprzerwanie wiele lat, rencista nadal nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych? Tak. Umowa zlecenia zawarta przed 14 stycznia 2000 r. z emerytem lub rencistą nadal nie powoduje obowiązku ubezpieczeń społecznych. Do chwili rozwiązania tej umowy zleceniobiorca podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Praa na podstawie umów 1ywilnoprawnyh. Zasady podlegania uezpiezeniom społe1znym i uezpiezeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstaw wymiaru składek. data aktualizacji: 1.01.2019 r. Poradnik jest dostępny ezpłatnie w serwisie www.zus.pl WAŻNE Poradnik odnosi się do aktualnego stanu prawnego. W dniu 1 stycznia 2018 r. weszły w życie nowe przepisy na skutek, według których ZUS w pierwszej kolejności będzie rozliczał najstarsze zaległości. Oznacza to, że nie opłacisz bieżących składek dopóki nie uregulujesz zaległości. ZUS radzi co robić w takiej sytuacji, aby nie utracić prawa do zasiłku w przypadku choroby lub macierzyństwa. Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne obejmuje pracowników, osoby prowadzące własną działalność gospodarczą, dzieci, studentów, uczniów, emerytów, rencistów, także bezrobotnych. Kiedy i na jakich zasadach osoba podlegająca obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu nabywa prawo do świadczeń? Ubezpieczenie społeczne w wielu wypadkach jest obowiązkowe. Oznacza to, że nie można się od niego zwolnić. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych;
Zestaw najciekawszych i najnowszych poradników zusowskich dotyczących zasad podlegania ubezpieczeniom ZUS, naliczania składek oraz wypełniania dokumentacji zusowskiej takiej jak np. ZUS DRA, ZUS RCA, ZUS RSA, ZUS OSW, ZUS RPA, ZUS RIA, ZWUA, ZUS, A1 i wiele innych. Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe Ogólne zasady wypełniania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych ​ Obsługa elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA) dla pracodawców Ogólne zasady wypełniania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych ZUS ZZA – zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego / zgłoszenie zmiany danych. Jak wypełnić i skorygować ZUS ZUA – zgłoszenie do ubezpieczeń / zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej. Jak wypełnić i skorygować Dobrowolne podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe Zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz Fundusz Solidarnościowy Dobrowolne podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym ZUS RCA – Imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach Ogólne zasady wypełniania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych ZUS DRA – deklaracja rozliczeniowa. Jak wypełnić i skorygować Żołnierze zawodowi i funkcjonariusze zwolnieni ze służby. Tryb i zasady opłacania składek do powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych Zasady ustalania podstawy wymiaru składek pracowników Pobierz „Dobrowolne podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym Zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych Przewodnik dla rozpoczynających działalność gospodarczą Poradnik dotyczący „ZUS DRA cz. II Deklaracja rozliczeniowa cz. II, ZUS RCA cz. II Imienny raport cz. II Ulgi w zakresie składek ZUS dla przedsiębiorców – ulga na start, preferencyjne składki, działalność nieewidencjonowana – warunki, uprawnienia, skutki Świadczenia w razie choroby. Zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy Jak otrzymać zaświadczenie A1. Jakie są zasady podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu? Jakim ubezpieczeniom podlega osoba prowadząca działalność gospodarczą? Jakim ubezpieczeniom podlega osoba pobierająca zasiłek macierzyński? Jakim ubezpieczeniom podlega zleceniobiorca? Jakim ubezpieczeniom podlega pracownik? Jakim ubezpieczeniom podlega niania zatrudniona na podstawie umowy uaktywniającej? Jakim ubezpieczeniom podlega osoba na urlopie wychowawczym? Jak uzyskać zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek ZUS za pośrednictwem Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne doktorantów Jak kontrolować zwolnienia lekarskie – dla pracodawcy Jak samodzielnie utworzyć potwierdzenie danych z ZUS na portalu PUE ZUS – dla płatnika składek Przewodnik dla rozpoczynających działalność gospodarczą przybliżający tematykę ubezpieczeń społecznych oraz ułatwiający dopełnianie formalności związanych ze zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych i opłacaniem składek Kiedy płatnik składek może być zwolniony z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych Krok po kroku – Umorzenia należności z tytułu składek – dla przedsiębiorców opłacających składki tylko na własne ubezpieczenia Krok po kroku – Umorzenia należności z tytułu składek – dla przedsiębiorców opłacających składki za zatrudnionych pracowników Krok po kroku – Układ ratalny Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy wykonywana przez płatników składek. ABC płatnika składek – Informacja dla osób, które rozpoczynają prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej i rozliczając składki na ubezpieczenia własne i innych osób: pracowników, zleceniobiorców lub osób współpracujących. ABC płatnika składek – Informacja dla osób fizycznych, które rozpoczynają prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej jednoosobowo, czyli rozliczają składki wyłącznie na własne ubezpieczenia Ogólne zasady wypełniania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych Konto w ZUS. Cel i korzyści. Konto, subkonto i informacja o zapisanych tam danych. Przedsiębiorco! Korzystasz z outsourcingu pracowniczego? Sprawdź koniecznie, czy jest to zgodne z prawem. Możesz narazić siebie jako pracodawcę oraz swoich pracowników na nieprawidłowości w zakresie ubezpieczeń społecznych. ZUS DRA – deklaracja rozliczeniowa. Jak wypełnić i skorygować. Deklaracja rozliczeniowa ZUS DRA to dokument, w którym wykazujesz rozliczenie składek oraz wypłacone świadczenia. Wypłacone świadczenia możesz odliczyć od składek na ubezpieczenia społeczne, ale tylko wtedy, gdy masz prawo je wypłacić. Informacja miesięczna i roczna dla osoby ubezpieczonej. Jak wypełnić i skorygować. Informacja miesięczna / informacja roczna służy do zapoznania się przez ubezpieczonego i potwierdzenia ze stanem faktycznym przekazanych za niego składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne i/lub wypłaconych świadczeń. Płatnik składek jest zobowiązany przekazać ubezpieczonemu na piśmie (lub za zgodą ubezpieczonego w formie dokumentu elektronicznego) w podziale na poszczególne miesiące za ubiegły rok w terminie do 28 lutego roku następnego informacje zawarte w raportach imiennych przekazanych za niego do ZUS. Korzyści wynikające z przepisów unijnych Ochrona socjalna osób migrujących w obrębie UE i EFTA ZUS RPA Imienny raport miesięczny o przychodach ubezpieczonego / okresach pracy nauczycielskiej Zostałeś delegowany do pracy za granicą w UE, EOG lub Szwajcarii? Sprawdź, gdzie jesteś ubezpieczony Pracujesz za granicą poza UE, EOG lub Szwajcarią? Sprawdź, gdzie jesteś ubezpieczony Prowadzisz działalność gospodarczą za granicą w UE, EOG lub Szwajcarii? Sprawdź, gdzie jesteś ubezpieczony Pracujesz za granicą w UE, EOG lub Szwajcarii? Sprawdź, gdzie jesteś ubezpieczony Obsługa elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA) dla asystenta medycznego Platforma Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) Obsługa klientów z niepełnosprawnościami w ZUS Jak otrzymać zaświadczenie A1 Rodzicielskie świadczenie uzupełniające. Mama 4+ Zasiłek macierzyński. Zasiłek opiekuńczy Zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych Masz wybór – ulga na start, preferencyjne składki, działalność nieewidencjonowana – warunki, uprawnienia, skutki Jeśli rozpoczynasz działalność gospodarczą, możesz przez 6 miesięcy nie płacić składek na ubezpieczenia społeczne, a następnie przez 24 miesiące płacić składki w niższej wysokości. Od 2019 r. będziesz też mógł opłacać składki proporcjonalne do Twojego przychodu. Jakie są warunki i konsekwencje skorzystania z tych ulg? Przeczytaj koniecznie! Zobacz, co możesz sprawdzić na swoim koncie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) Jak sprawdzić stan konta na PUE – dla przedsiębiorców Mały ZUS. Mała działalność gospodarcza Oświadczenie o zamiarze przekazania raportów informacyjnych ZUS OSW; Raport informacyjny ZUS RIA Zasady składania i wypełniania informacji o danych do ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe ZUS IWA Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstawy wymiaru składek Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstawy wymiaru składek osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstawy wymiaru składek osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących ZUS DRA cz. II II Deklaracja rozliczeniowa cz. II, ZUS RCA cz. II Imienny raport cz. II Przewodnik dla rozpoczynających działalność gospodarczą Prowadzenie własnej działalności gospodarczej pociąga za sobą odpowiedzialność i szereg obowiązków wobec różnych instytucji i urzędów, w tym wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przygotowany przez nas przewodnik przybliży Ci tematykę ubezpieczeń społecznych oraz ułatwi dopełnianie formalności związanych ze zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych i opłacaniem składek. ZUS ZWUA – wyrejestrowanie z ubezpieczeń. Jak wypełnić i skorygować Obsługa elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA) dla pracodawców. Broszura Ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne osób duchownych W poradniku omwaiana jest problematyka związana z ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym osób duchownych. Ponadto w opracowaniu uwzględniono problematykę związaną z ubezpieczeniem osób duchownych będących funkcjonariuszami służb mundurowych, których stosunek służby powstał przed 1 stycznia 1999 r., jak i z ubezpieczeniami społecznymi osób duchownych pobierających zasiłek macierzyński. Stan prawny na 1 listopada 2018 r. Zmiany w zasadach przechowywania akt pracowniczych od 1 stycznia 2019 r. informacja dla pracodawców – e-akta (broszura) Prościej, taniej, e-akta: od 1 stycznia 2019 Poradnik dla Polaków pracujących lub mieszkających za granicą. Najczęściej zadawane pytania o koordynację zabezpieczenia społecznego. Emerytury i renty dla osób, które pracowały w kanadyjskiej prowincji Quebec Pracowałeś w Polsce i w kanadyjskiej prowincji Quebec i chcesz ubiegać się o emeryturę lub rentę? Dowiedz się, jakie korzyści wynikają dla Ciebie z porozumienia o zabezpieczeniu społecznym między rządami Polski i Quebecu. Wystawianie elektronicznych zwolnień lekarskich. Krok po kroku (dla lekarzy) Masz wybór – ulga na start, preferencyjne składki, działalność nieewidencjonowana. Jeśli rozpoczynasz działalność gospodarczą, możesz przez 6 miesięcy nie płacić składek na ubezpieczenia społeczne, a następnie przez 2 lata płacić składki w niższej wysokości. Jakie są warunki i konsekwencje skorzystania z tych ulg? Przeczytaj koniecznie! Jesteś płatnikiem składek? Kiedy możesz być zwolniony z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych ZUS ZFA – zgłoszenie / zmiana danych płatnika składek – osoby fizycznej. Jak wypełnić i skorygować. Publikacja dla płatników składek. Poradnik zawiera wzory formularzy oraz szczegółowe informacje dotyczące sposobu ich wypełniania. ZUS RCA – imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach. Jak wypełnić i skorygować Jeśli zatrudniłeś pracowników (osoby ubezpieczone), musisz rozliczyć za nich składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne i/ lub wypłacone im świadczenia. Rozliczenie to wykazujesz w imiennym raporcie ZUS RCA. W raporcie ZUS RCA wykazujesz za osobę ubezpieczoną podstawy oraz składki na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne w podziale na poszczególne źródła finansowania składek. Jeśli w złożonym raporcie miesięcznym wystąpiły błędy, to korektę także sporządzasz na formularzu ZUS RCA. e-ZLA elektroniczne zwolnienia lekarskie. Przekonaj się, że warto – ulotka dla lekarzy e-ZLA elektroniczne zwolnienia lekarskie. Spokojnie wracaj do zdrowia – ulotka dla pacjenta e-ZLA elektroniczne zwolnienia lekarskie. Bądź gotowy do zmiany – ulotka dla pracodawcy Wysokość emerytur dla nauczycieli urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Obsługa klientów biznesowych w ZUS – Jak korzystać z naszych usług Doradca płatnika składek ZUS w liczbach Ulotka „Proste płatności do ZUS – e-Składka” Krok po kroku – Układ ratalny Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe Kiedy przeliczamy świadczenie lub kapitał początkowy z uwzględnieniem wynagrodzenia minimalnego Krok po kroku – Jak wypełnić dokument płatniczy żeby opłacić należności z tytułu składek pobieranych przez ZUS Opłacasz należności z tytułu składek pobieranych przez ZUS? Zasady wypełniania dokumentu płatniczego Nianie w ubezpieczeniach społecznych – aktualizacja przepisów 1 stycznia 2018 r. Dobrowolne podleganie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym O dobrowolnych ubezpieczeniach emerytalnym i rentowych możemy mówić: w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń, tj. gdy dana osoba spełnia warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym z kilku tytułów i z jednego z nich ubezpieczenia mają charakter obowiązkowy, a z pozostałych tytułów – dobrowolny, w przypadku wskazanym w art. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wyjaśnienia zawarte w poradniku dotyczą tej drugiej sytuacji. źródło:
p7Ig7iE. 225 122 435 374 192 378 416 239 30

zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym